13. Ceza Dairesi 2019/2959 E. , 2019/13631 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Hırsızlık
HÜKÜMLER : Mahkumiyet
Mahalli mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelenerek, gereği düşünüldü:
Yeni Türk Ceza Adalet Sistemi’nde “Kaç tane fiil varsa o kadar suç, kaç tane suç varsa o kadar ceza” kuralı geçerlidir. Ancak bu kuralın; bileşik suç, zincirleme suç ve fikri içtimadan ibaret olmak üzere üç ayrı istisnası kabul edilmiştir.
1-Bileşik Suç : TCK’nın 42. maddesine göre, biri diğerinin unsurunu veya nitelikli hâlini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz. Örneğin; yağma suçunda, hırsızlık ve tehdit ve/veya yaralama suçları bütünleşerek bağımsız suç olma niteliklerini yitirmiş ve yağma suçunun birer unsuru haline gelmiştir.
2- Fikri İçtima :
a) Aynı neviden fikri içtima;
TCK’nın 43/2. maddesine göre, aynı neviden fikri içtima kuralının uygulanabilmesi için; aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi gerekir. Bu durumda faile tek bir ceza verilir. Ancak; bu ceza zincirleme suç hükümlerine göre artırılır.
Kanunun gerekçesinden örnek vermek gerekirse; “… bir sözle birden fazla kişiye sövülmüş olması durumunda, her bir mağdur bakımından ayrı sövme suçları değil, bir sövme suçu oluşur.
Ancak, bu durumda suçun cezası birinci fıkrada belirtilen oranlarda artırılır.”
TCK’nın 43. maddesinin 3. fıkrasına göre, 1 ve 2. fıkra hükümleri kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında uygulanmaz. Yâni, hırsızlık suçunda koşulları varsa, zincirleme suç veya aynı neviden fikri içtima hükmü uygulanabilir.
b) Farklı neviden fikri içtima;
TCK’nın 44. maddesine göre, “İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.” Örneğin; fail, bıçağı kalbine saplayarak maktülü öldürürken, onun gömleğini de kesmiştir, yâni bir fiille hem insan öldürme hem de, mala zarar verme suçunu işlemiştir. Bu durumda fail, yalnızca cezası daha ağır olan insan öldürme suçundan sorumlu olacaktır.
765 sayılı TCK’nın sisteminde; aynı neviden fikri içtima hükümleri yâni, TCK’nın 43/2. maddesinin karşılığı yoktur.
3-Zincirleme suç : TCK’nın 43/1. maddesine göre, “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi halinde, faile tek ceza verilir. Ancak; bu ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.”
Hırsızlık suçu, TCK’nın 43/son fıkrasında sayılan istisnalardan olmadığı için, zincirleme suç ve aynı neviden fikri içtima hükümlerinin uygulanabileceği başlıca suçlardandır.
Zincirleme suç hükümlerinin uygulanabilmesi için, mutlaka, bir suç işleme kararının icrası kapsamında değişik zamanlarda aynı suçun aynı mağdura karşı birden fazla işlenmesi gereklidir. Örneğin; sabah konuttan para, anahtar vs. çalınması ve aynı günün akşamı da, çalınan bu araç anahtarıyla konutun önünde park halinde bulunan aynı mağdura ait aracın çalınması halinde zincirleme suçun varlığı kabul edilebilir. Buna karşılık, aracın da aynı anda çalınması halinde tek bir nitelikli hırsızlık suçunun işlendiğinden söz edebiliriz.
Sanıkların eylemlerinin iki farklı hırsızlık suçunu oluşturmayacağı, tek bir ceza verilip 5237 sayılı TCK’nın 43/2. maddesi gereği zincirleme suç hükümlerinin uygulanması gerektiği anlaşıldığından sanık …’nın müşteki …’ya yönelik eyleminden hükmedilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı kaldırılarak yapılan incelemede;
Dosya ve duruşma tutanakları içeriğine toplanıp karar yerinde incelenerek tartışılan hukuken geçerli ve elverişli kanıtlara gerekçeye ve hakimin takdirine göre suçun sanıklar tarafından işlendiğini kabulde ve nitelendirmede usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmış, diğer temyiz nedenleri yerinde görülmemiştir.
Ancak;
1-Somut olayda sanıkların Mevlana Müzesinin bahçesinden Müşteki …’ya ait bebek arabası, müşteki …’in personel şefi olarak görev yaptığı müzeye ait bağış kutusunu çaldıkları olayda iki ayrı hırsızlık suçundan mahkûmiyetleri yerine, tek bir ceza verilip 5237 sayılı TCK’nın 43/2. maddesi gereği zincirleme suç hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilmeden fazla ceza tayini,
2-19.04.2015 tarihli tutanaktan, sanıkların yakalandığında çalmış oldukları bağış kutusundan çıkan paraların 240,45 TL’sinin iadesini sağladıklarının anlaşılması karşısında, müştekilere kısmi iade nedeniyle etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına rızası olup olmadığı sorularak sonucuna göre sanıklar hakkında 5237 sayılı TCK’nın 168/1. maddesinde tanımlanan etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanma olanağının tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi,
Bozmayı gerektirmiş, sanıkların temyiz istemleri bu bakımdan yerinde görülmüş olduğunda hükümlerin açıklanan nedenle tebliğnameye aykırı olarak BOZULMASINA, ceza süresi bakımından 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesinin yollamasıyla 1412 sayılı CMUK’un 326/son maddesi uyarınca sanıkların kazanılmış haklarının gözetilmesine, 02.10.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
